Bạn có yêu thích Nhật Bản ? Bạn có muốn trải nghiệm không gian sống đậm chất Nhật Bản ngay tại nhà mình ? Sobokuya Việt Nam sẽ giới thiệu với bạn chiếu Tatami Nhật Bản – một sản phẩm độc đáo không thể thiếu trong những căn nhà gỗ truyền thống Nhật Bản. Cùng chúng tôi tìm hiểu về chiếu Tatami Nhật Bản trong bài Blog chia sẻ dưới đây.

Chiếu Tatami Nhật Bản là gì ?

Chiếu Tatami Nhật Bản (chữ Hán : 畳) là một loại chiếu truyền thống được làm bằng cỏ Igusa siêu mềm, có độ đàn hồi tốt và mùi thơm nhẹ dịu thường được dùng để lót sàn trong các căn phòng truyền thống của Nhật Washitsu (和室). Chiếu thường có màu xanh lá cây hoặc vàng nhạt tùy theo chất lượng và thời điểm thu hoạch cỏ Igusa do không sử dụng thuốc nhuộm màu trong quá trình xử lý. Vòng đời của chiếu Tatami có thể lên tới 3-5 năm tùy thuộc vào vệ sinh và bảo quản của khách hàng.

Chiếu phù hợp với phòng trà Nhật Bản, phòng khách hoặc đơn giản là phòng ngủ vì chiếu Nhật rất phù hợp với thời tiết Việt Nam “ấm vào mùa đông và mát vào mùa hè”. Đây cũng là lí do khi ở Việt Nam, chiếu Tatami thường xuất hiện trong những thiết kế nội thất theo phong cách ‘phòng kiểu Nhật Bản’.

Lịch sử hình thành và phát triển

Chiếu Tatami là một sản phẩm truyền thống của Nhật Bản xuất hiện từ cổ đại và phát triển mạnh mẽ trong thời kì Heian (794 – 1185). Chữ Tatami có nguồn gốc từ động từ Tatamu (có nghĩa là gấp, xếp) thường dùng để chỉ những vật mỏng dùng để trải lên mặt phẳng như sàn, nền nhà. Điều này chứng tỏ, chiếu Tatami Nhật Bản thời cổ đại có thiết kế mỏng nhẹ và có thể gấp lại dễ dàng khi không sử dụng.

Giai đoạn đầu, chiếu Tatami Nhật Bản thường được dùng làm đệm ngồi cho giới quý tộc cầm quyền, tu sĩ, samurai, … để thể hiện quyền lực thông qua những mặt hàng xa xỉ phẩm. Đến thời Muromachi, chiếu Tatami Nhật Bản mới được sử dụng cho toàn bộ căn phòng của ngôi nhà như cách thể hiện địa vị của gia chủ trong xã hội.

Thời kì Edo chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ nhất của chiếu Tatami khi trở nên phổ biến và được coi nét văn hóa đặc trưng trong thiết kế nhà gỗ truyền thống Nhật Bản. Đây cũng là thời kì hình thành những quy tắc và nghi thức liên quan về chỗ ngồi, cách trải chiếu, văn hóa ứng xử tại phòng Tatami.

Mặc dù có sự xuất hiện của những thiết kế hiện đại, tân cổ điển, … nhưng không làm ảnh hưởng sự phát triển của chiếu Tatami Nhật Bản. Những chiếc chiếu Tatami bắt đầu có mặt ở nhiều nước trên Thế giới trong đó có Việt Nam. Việc sở hữu cho mình một căn phòng sử dụng chiếu Tatami không còn hiếm gặp khi có nhiều người biết và yêu thích văn hóa, kiến trúc, nội thất Nhật Bản.

Cấu tạo chiếu Tatami Nhật Bản

Quy trình sản xuất một chiếc chiếu Tatami Nhật Bản bao gồm nhiều công đoạn phức tạp và được chia theo 3 phần: khung chiếu, mặt chiếu và viền chiếu.

Khung chiếu (Tatami-Doko Base)

Đa số chúng ta đều nghĩ rơm rạ là phần không dùng được và thường đốt ngay sau khi phơi khô. Tại Nhật Bản, người ta thường sử dụng phần rơm đã qua xử lý cho chiếu Tatami – một loại chiếu truyền thống được nhiều người ưa chuộng.

Phần khung chiếu Tatami Nhật Bản được làm bằng cách ép chặt rơm khô sau đó khâu vào nhau với độ dày của các tấm từ 5 – 6 cm (tùy thuộc vào vùng sản xuất chiếu). Hiện nay, nhiều nơi bắt đầu sử dụng xốp hoặc sợi nhân tạo trong quá trình làm khung chiếu thay cho rơm rạ.

Mặt chiếu  (Tatami-Omote Cover)

Chiếu Tatami Nhật Bản được dệt từ cỏ Igusa. Đây là một loại cỏ khá giống với cói của Việt Nam. Nhiều người thường gọi nhầm chiếu Tatami là chiếu cói Nhật Bản cũng vì lí do này. Tuy nhiên, nếu nhìn kỹ bạn sẽ thấy hoa và kích thước của cỏ Igusa hoàn toàn khác cây cói Việt Nam.

Những người thợ dệt chiếu Nhật Bản thường thu hoạch loại cỏ này và xử lý kỹ càng trước khi đưa vào sản xuất. Quá trình dệt chiếu được làm hoàn toàn thủ công với yêu cầu độ chính xác cao, sự tỉ mỉ và khéo léo của người thợ giúp nâng cao giá trị của chiếu.

Giá trị của chiếu Tatami Nhật bản được xem xét dựa trên chất lượng mặt chiếu (chất lượng Cỏ Igusa):

• Thứ hạng giống : Bất kỳ loại cây trồng nào cũng đều có thứ hạng, cỏ càng cao cấp thì sẽ cho ra đời những sản phẩm với chất lượng càng mịn, càng bóng. Đặc biệt, màu sắc đồng đều giữa từng sợi cỏ Igusa cũng giúp tăng giá trị sản phẩm.
• Chiều dài: Chiếu Tatami cao cấp thường sử dụng loại cỏ mọc lâu bởi vì càng sử dụng bạn sẽ nhận thấy chiếu càng bóng đẹp. Thậm chí khi cỏ bị cháy nắng cũng tạo ra màu vàng óng rất đẹp, một màu vàng không được tạo ra bởi thuốc nhuộm.
• Số lượng: Để đánh giá chất lượng của chiếu Tatami Nhật Bản người ta dựa vào số lượng cỏ Igusa sử dụng khi làm chiếu. Một tấm chiếu sẽ sử dụng khoảng 4000 sợi cỏ cho hàng bình dân và khoảng 7000 sợi cỏ cho hàng cao cấp. Số lượng cỏ càng nhiều thì chiếu càng dày, càng chặt, bước chân sẽ êm ái hơn và tuổi thọ sử dụng cũng tăng lên.

Viền chiếu (Tatami-Heri)

Người thợ dệt sẽ đặt chiều dọc của mặt chiếu lên khung và khâu cố định các đầu chiếu ở mặt sau. Viền chiếu được dùng để giấu các vết cắt đồng thời điều chỉnh chiều rộng của chiếu Tatami phù hợp với căn phòng.

Viền chiếu thường được dệt hoa văn nổi hoặc trơn với hai màu chủ đạo là đen và xanh lá. Từ thời xa xưa, viền chiếu còn dùng để phân biệt giai cấp, địa vị xã hội.  Tuỳ theo địa vị xã hội, màu sắc và hoa văn của viền chiếu Tatami được sử dụng sẽ khác nhau. Ví dụ:

• Ungen-beri: Thiên hoàng, Hoàng hậu, Thái thượng hoàng
• Korai-beri: Hoàng tộc, quan thần

Cách phân loại chiếu Tatami Nhật Bản

Có nhiều kích thước khi làm chiếu Tatami Nhật Bản, phụ thuộc vào sự khác biệt về địa điểm, thời đại hoặc đơn vị tính chiều dài (ken hoặc shaku).

Hiện nay, chiếu Tatami Nhật Bản thường được sử dụng tỉ lệ 2:1 hoặc 1:1 cho thiết kế nội thất với kích thước tiêu chuẩn là 1820mm x 910mm. Dưới đây là cách người Nhật Bản thường dùng để phân loại chiếu Tatami thông qua thiết kế.

• Tatami Heri: Là loại chiếu Nhật Bản truyền thống được sử dụng từ xa xưa. Đây là loại chiếu có kích thước tỷ lệ 2:1 (hình chữ nhật), có viền và thường được dùng trong đền thờ, cung điện, …
• Tatami Ryukyu: Là loại chiếu không viền, kích thước nhỏ, sử dụng tỷ lệ 1:1 (hình vuông), thường sử dụng trong các phòng trà Nhật Bản hiện nay.
• Tatami Color: Là loại chiếu có màu được làm bằng cách dệt giấy Washi hoặc sợi nhân tạo.
• Tatami Tokonoma: Là loại chiếu thường được gắn chặt vào giữa hốc tường hoặc tủ
• Các loại khác: Là những loại chiếu được sử dụng với mục đích riêng bao gồm thảm Tatami, Judo Tatami, Shinto Tatami, …

Tại sao chiếu Tatami Nhật Bản được yêu thích

So với những loại chiếu khác trên thị trường, chiếu Tatami Nhật Bản có những ưu điểm vượt trội, bao gồm:

• Tính thẩm mỹ: Những sợi cỏ Igusa được chọn lọc kỹ càng qua đôi bàn tay khéo léo của người thợ đã dệt lên những chiếc chiếu đồng đều về chất lượng và thẩm mỹ.
• Độ bền cao: Chiếu Tatami Nhật Bản có vòng đời sử dụng từ 3 – 5 năm. Nếu bạn từng đến bảo tàng Shosoin của chùa Todaiji – tỉnh Nara sẽ nhìn thấy chiếc chiếu Tatami lâu đời nhất được bảo quản từ nửa sau thế kỷ thứ 8.
• Thoáng mát: Do phần khung chiếu được làm từ việc ép chặt rơm khô nên chiếu có khả năng đàn hồi, thấm hút ẩm và cách nhiệt tốt giúp căn phòng “ấm áp mùa đông, thoáng mát mùa hè”.

• Khó cháy: Khác với những loại chiếu khác chỉ sử dụng một lớp cói dệt thành, chiếu Tatami Nhật Bản được bện chặt bởi hàng ngàn sợi rơm với độ dày của khung chiếu trước khi ép chặt lên tới 40cm. Rơm có khả năng hút ẩm nên khi lửa lan vào khu vực chiếu Tatami Nhật Bản sẽ khó cháy hơn và hoàn toàn dễ dàng xử lý không để đám cháy lan rộng.
• Thân thiện với môi trường: Được làm hoàn toàn từ các vật liệu tự nhiên (cỏ Igusa và gỗ), không sử dụng thuốc nhuộm hay các chất độc hại nên chiếu Tatami Nhật Bản an toàn với cả trẻ nhỏ. Đặc biệt, không gây ô nhiễm môi trường hay rác thải khi thanh lý.

Hướng dẫn lắp chiếu Tatami đúng cách

Có hai cách lắp chiếu Tatami Nhật Bản thường thấy với ý nghĩa khác nhau

• Syugijiki: Đây là phương pháp thường sử dụng trong những ngôi nhà có phòng Tatami. Người ta sẽ đặt các tấm chiếu cạnh nhau với yêu cầu các góc của chiếu không quay cùng chiều.
• Fusygijiki: Đây là cách lắp chiếu Tatami vào những dịp không may mắn khi những chiếc chiếu Tatami được sắp xếp cùng chiều với nhau (dọc hoặc ngang).

Giá chiếu Tatami Nhật Bản

Chúng tôi sử dụng chiếu Tatami và cửa trượt Shoji trong phòng trà Nhật Bản tại văn phòng Sobokuya Việt Nam như một cách giới thiệu nét đẹp văn hóa truyền thống của người dân Nhật Bản đến. Sự kết hợp chiếu Tatami Nhật Bản với hương thơm dịu nhẹ của cỏ Igusa và hương gỗ mộc mạc của Hinoki cùng Sugi khiến cho văn phòng của chúng tôi trở nên dễ chịu, sảng khoái ngay cả khi làm việc căng thẳng.

Kích thước tiêu chuẩn của chiếu là 1820mm x 910mm. Tại Văn phòng Sobokuya Việt Nam, chúng tôi đặt riêng 9 tấm chiếu Tatami vuông để thuận lợi khi vận chuyển từ Nhật Bản. Sobokuya sử dụng chiếu Tatami cho khách hàng là loại chiếu được lấy tại tỉnh Kumamoto, Kyushu – vùng làm chiếu nổi tiếng nhất của Nhật Bản. Chiếu được làm thủ công bởi các nghệ nhân Nhật Bản nên có giá thành tương đối cao. Tuy nhiên, trước khi báo giá chúng tôi sẽ đo đạc và thiết kế sao cho chiếu Tatami của Sobokuya được phù hợp nhất với căn phòng của khách hàng.

Lời kết

Chúng tôi tin rằng, sống và làm việc trong môi trường an toàn với sức khỏe sẽ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của bạn và gia đình. Sobokuya Việt Nam luôn lựa chọn những sản phẩm tốt và thân thiện với môi trường cho khách hàng.

Nếu bạn đã yêu thích chiếu Tatami Nhật Bản và muốn sở hữu một sản phẩm chất lượng cao và giá cả hợp lý, hãy liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và báo giá miễn phí. Sobokuya Việt Nam sẵn sàng phục vụ bạn với chất lượng cao nhất và giá cả hợp lý nhất.

---

Sobokuya Vietnam – Tư vấn, thiết kế, thi công phong cách Nhật Bản
Website: https://sobokuya.vn/
Fanpage : Sobokuya Vietnam
Address: R102, 01SH11, Vinhomes Ocean Park, Thị trấn Trâu Quỳ, Gia Lâm, Hà Nội.
Tel: (84) 03 8284 2525
Email: info@sobokuya.vn