Kiến trúc nhà Nhật Bản truyền thống là sự kết hợp hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Trong Blog này, Sobokuya Việt Nam sẽ cùng bạn tìm hiểu những nét đặc trưng trong kiến trúc nhà truyền thống Nhật Bản vẫn còn lưu giữ đến ngày nay.
Mục lục
Trong suốt chiều dài lịch sử của các quốc gia phương Đông, đất nước Nhật Bản đã trải qua nhiều biến động, nhiều sự ảnh hưởng, giao thoa văn hóa trong đó mạnh mẽ nhất chính là nền văn minh Trung Hoa. Tuy nhiên, sự ảnh hưởng này không mang chiều hướng tiêu cực mà nó là tiền đề giúp Nhật Bản có những bước tiến mạnh mẽ, riêng biệt. Bước tiến này đã đưa văn hóa, kiến trúc Nhật Bản lên một tầm cao mới cùng sự phát triển mới.
Một trong những quy thức tiêu biểu khi xây cất nhà Nhật Bản truyền thống chính là nhà được làm chủ yếu bằng gỗ thông qua các phương thức dựng nhà khung gỗ Jikugumi, kỹ thuật ghép gỗ Nhật Bản Kigumi.
Nếu nhìn vào bên trong bạn sẽ thấy những ngôi nhà Nhật Bản truyền thống thường sử dụng cửa trượt Shoji hoặc vách ngăn Fusuma thay vì những bức tường thô cứng. Điều này, giúp tối ưu không gian và tạo cảm giác thanh thoát trong thiết kế. Ngoài ra, thiết kế mái ngói và hiên rộng cũng mang lại cảm giác cuộc sống được gần gũi và hòa mình với thiên nhiên.
Hãy thử cảm nhận bạn đang ngồi tại phòng trà được lát bằng chiếu Tatami Nhật Bản và cùng thưởng trà trong không gian tĩnh lặng. Thời gian như dừng lại để bạn tận hưởng sự thư thái, thoải mái từ sâu bên trong tâm hồn.
Kiến trúc nhà gỗ truyền thống biểu trưng cho lối sống và con người Nhật Bản. Dù trải qua nhiều thời kì lịch sử đầy thăng trầm nhưng người dân Nhật Bản vẫn luôn giữ gìn bản sắc dân tộc, nét đẹp văn hóa và kiến trúc thông qua những ngôi nhà gỗ truyền thống.
Một trong những đặc điểm kiến trúc nhà Nhật Bản truyền thống chính là sự tự do và linh hoạt trong thiết kế. Những căn phòng được thiết kế có công năng phù hợp với từng thành viên trong gia đình nhằm tạo không gian thoải mái trong sinh hoạt hàng ngày. Và, phòng đa năng được ra đời giúp thay đổi công năng căn phòng để phù hợp với mục đích sử dụng từng thời điểm khác nhau.
Người Nhật luôn coi trọng sự tiện lợi khi sử dụng. Người ta sử dụng cửa trượt Shoji hoặc vách ngăn Fusuma để ngăn cách không gian sống hoặc kết nối với hiên nhà hay sân vườn chỉ cần một lực đẩy tay nhẹ.
Tính linh hoạt của thiết kế nhà truyền thống Nhật Bản là một nét độc đáo thể hiện sự thông minh của người thợ mộc thông qua sự khéo léo tận dụng không gian và đặc tính gỗ. Việc sử dụng gỗ là vật liệu chính trong xây dựng nhà truyền thống cũng là một cách người Nhật thể hiện sự tôn trọng thiên nhiên và cuộc sống.
Trong những ngôi nhà Nhật Bản truyền thống, tiểu cảnh sân vườn ngoài việc giúp tô điểm cho ngôi nhà còn giúp góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. Giữa những ngôi nhà được xây dựng bằng bê tông cốt thép thì tiểu cảnh sân vườn Nhật chính là điều tuyệt vời giúp tâm hồn được chữa lành, phục hồi và tái tạo năng lượng trong cuộc sống.
Danshari là từ để chỉ cách sống tối giản của người Nhật thông qua việc hạn chế vật dụng tới mức tối thiểu. Với mong muốn thoát khỏi ám ảnh về vật chất, dẹp bỏ những thứ không cần thiết trong cuộc sống, người Nhật đã biến Danshari trở thành một trào lưu nổi tiếng đến toàn thế giới.
Ý nghĩa của lối sống Danshari chính là càng đơn giản, càng hạnh phúc
Bỏ qua các ham muốn về vật chất, cắt giảm nhu cầu không thiết thực, giải phóng không gian sống chính là cách người Nhật đang khiến lối sống tối giản trở nên tốt đẹp hơn. Chúng ta chỉ sống một lần trong đời, thay vì lãng phí thời gian và tiền bạc cho những thứ không cần thiết hãy thử một lần sống theo phong cách Danshari để tận hưởng cuộc sống giản đơn, không bộn bề.
Người Nhật Bản thường coi trọng sự riêng tư do đó mỗi căn nhà đều sử dụng cổng để ngăn cách ngôi nhà với không gian công cộng bên ngoài. Đa số cổng luôn được thiết kế kèm mái che vừa giúp bảo vệ cổng vừa tạo sự cổ kính cho toàn bộ căn nhà.
Thời xưa, phần lớn những căn nhà dùng hàng rào để ngăn cách và phân chia không gian với nơi công cộng hoặc những căn nhà khác. Ngày nay, thay vì hàng rào người Nhật sử dụng những bức tường cao bao quanh ôm trọn căn nhà. Do đó, những thiết kế “đóng ngoài, mở trong” sẽ giúp căn nhà trở nên thoáng hơn, phù hợp với phong cách sống của người Nhật.
Từ xa xưa, người ta sử dụng hỗn hợp cát, đất sét, rơm trộn đều và phủ lên khung dạng lưới (Kimai) được đan vào nhau bằng tre. Gỗ và đất đều là vật liệu có khả năng hút và thoát hơi ẩm. Do đó, tường đất sẽ luôn tạo cảm giác mát mẻ do không khí luôn được điều hòa, cân bằng và đặc biệt tốt cho sức khỏe của gia đình trong những ngôi nhà Nhật Bản truyền thống.
Nhật Bản là nước có đến 38 tỉnh giáp biển vì thế khí hậu Nhật Bản thường nóng ẩm và mưa nhiều vào mùa hè. Mái hiên sâu cũng là một đặc trưng trong kiến trúc nhà Nhật Bản truyền thống.
Do phải nhận một lượng mưa lớn trong năm nên mái hiên sâu giúp căn nhà chống chịu tốt với thời tiết. Có 4 loại mái thường thấy trong thiết kế nhà Nhật Bản truyền thống: mái Yosemune, mái Irimoya, mái Hogyo, mái Kirizuma.
Với thiết kế mái hiên sâu, bạn sẽ không phải lo lắng những cơn mưa to sẽ gây ảnh hưởng tới bên trong căn nhà. Bạn có thể mở cửa giúp căn nhà thoáng mát và cân bằng không khí trong và ngoài nhà. Cảm nhận sự mát mẻ của cơn mưa mùa hè như đang gột rửa mọi buồn phiền của bạn.
Genkan là khu vực tiền sảnh – phần không thể thiếu trong một ngôi nhà gỗ truyền thống Nhật Bản. Genkan là nơi gia chủ đón khách trước khi vào nhà vì thế nơi này cũng được bài trí đẹp mắt để tạo ấn tượng đẹp khi khách đến chơi nhà.
Người Nhật thường có thói quen bỏ giày, dép trước khi bước vào nhà nên tại Genka thường có sẵn tủ giày và dép đi trong nhà. Ngoài ra, Genka cũng là nơi để đón những vị khách bất ngờ, có thể là món quà của người hàng xóm hay đồ từ người giao hàng.
Những ngôi nhà sở hữu diện tích lớn với lối kiến trúc nhà Nhật Bản truyền thống thường thiết kế Engawa cho căn nhà của mình. Engawa chính là một lối đi được tạo ra bằng cách mở rộng phần bên ngoài cửa sổ. Bạn có thể di chuyển qua các phòng thông qua hành lang hoặc ngồi trước hiên nhà và cảm nhận sự thay đổi của thiên nhiên vì đây là nơi đón nắng, gió nhiều nhất của căn nhà.
Tokonoma là không gian âm tường thường dùng để trưng bày những tác phẩm nghệ thuật như tranh Ukiyo-e, bonsai, tranh thư pháp, … Đây cũng là nơi trang trọng nhất của nhà Nhật Bản truyền thống vì thế chúng ta sẽ thường thấy Tokonoma thường đặt tại phòng khách, phòng trà đạo truyền thống hoặc phòng Tatami.
Cửa Shoji là loại cửa sử dụng giấy Washi được dán lên khung gỗ Kumiko với mục đích ngăn cách không gian sống. Sự đặc biệt của cửa trượt Shoji so với các loại cửa khác nhờ khả năng di chuyển nhanh, trơn tru trên thanh ray mà không cần sử dụng bánh xe nhờ thiết kế thông minh của người thợ mộc.
Khác với cửa trượt Shoji, vách ngăn Fusuma thường sử dụng giấy Washi dày hoặc vải để ngăn cách giữa các phòng vừa tạo sự riêng tư vừa tiết kiệm diện tích. Những vách ngăn Fusuma thường được trang trí bằng những bức tranh vẽ phong cảnh, linh vật, … giúp căn phòng đẹp và có tính thẩm mỹ cao.
Chiếu Tatami là một loại chiếu được dệt bởi cỏ Igusa dùng để trải sàn cho những ngôi nhà truyền thống Nhật Bản. Chiếu Tatami không chỉ làm nên nét đẹp cho nhà Nhật Bản truyền thống mà còn thể hiện sự trân trọng của những người yêu thích văn hóa dân tộc.
Trong mỗi căn nhà đều phân chia rõ ràng mục đích sử dụng như: phòng khách, phòng ngủ, phòng trà, … trước khi thi công. Nhưng cũng có những căn phòng được gọi là phòng đa năng với khả năng thay đổi mục đích sử dụng.
Người Nhật xưa thường không sử dụng giường mà dùng chăn và nệm trải thẳng lên chiếu Tatami khi ngủ, gấp gọn và cất tủ sau khi dùng xong. Căn phòng sẽ trở nên rộng thoáng phù hợp với những mục đích khác nhau như nơi ăn uống, nghỉ ngơi, tiếp khách, …
Thay vì dựng cột trực tiếp lên nền đất dễ khiến gỗ bị hư hại do tác nhân từ bên ngoài người thợ mộc sử dụng kỹ thuật dựng cột trên đá Ishibadate giúp gỗ bền chắc theo thời gian và dễ dàng thay thế khi cột bị hư hỏng.
Cột trụ được đặt trên đá nên toàn bộ căn nhà Nhật Bản truyền thống sẽ không cần kết nối trực tiếp với mặt đất. Trong trường hợp xảy ra động đất, lực tác động vào toàn bộ căn nhà sẽ nhỏ hơn khi sử dụng phương pháp này. Trong dự án 8MATO của Sobokuya cũng được chúng tôi áp dụng kỹ thuật Ishibadate trong quá trình thi công.
Jikugumi là phương pháp dựng nhà khung gỗ truyền thống của Nhật Bản. Phương pháp Jikugumi được xây dựng thông qua sử dụng dầm, cột, xà ngang, … ghép với nhau thông qua những kỹ thuật ghép mộng gỗ, kỹ thuật ghép nối gỗ, …
Phương pháp Jikugumi trở thành một trong những phương pháp xây nhà gỗ phổ biến nhất ở Nhật Bản nhờ khả năng chống chịu động đất tốt và dễ sửa chữa khi hỏng hóc.
Để xây dựng những căn nhà có diện tích lớn chúng tôi cần sử dụng những thân gỗ có chiều dài tương đương. Điều này khiến chúng tôi gặp nhiều khó khăn vì mỗi loại gỗ thường có chiều dài nhất định sau khi thu hoạch và xử lý. Do đó, chúng tôi thường nối gỗ và Kigumi là một kỹ thuật ghép gỗ Nhật Bản được chúng tôi sử dụng thường xuyên nhờ tính ưu việt của nó trong xây dựng.
Kigumi là cách ghép nối gỗ với gỗ mà không sử dụng kim loại (đinh, vít, …) nhưng vẫn đảm bảo độ bền và sự dẻo dai của gỗ khi chịu tác động lực lớn của động đất. Kỹ thuật này vẫn được sử dụng trong quá trình thi công nhà Nhật Bản truyền thống ngày nay.
Một trong những đặc trưng của nhà Nhật Bản truyền thống là tiểu cảnh sân vườn. Dù lớn hay nhỏ, người Nhật luôn sở hữu cho mình một khu vườn khiến cho ngôi nhà ngập tràn sức sống và năng lượng nhờ sắc xanh của cây cối. Tiểu cảnh sân vườn đa dạng với mọi kích thước, mọi phong cách thiết kế giúp kết nối cuộc sống sinh hoạt bên trong với thiên nhiên bên ngoài căn nhà.
Kiến trúc nhà Nhật Bản truyền thống là sự giao thoa và phát triển của văn hóa, lịch sử đất nước. Những nét đặc trưng của nhà gỗ truyền thống cho thấy sự tinh tế trong thiết kế, sự yêu thích nét đẹp truyền thống và lối sống xanh của người Nhật.
Nếu bạn muốn thử một lần chạm tay vào kiến trúc nhà gỗ truyền thống Nhật Bản thì hãy ghé thăm văn phòng Sobokuya Việt Nam của chúng tôi. Hãy cùng cảm nhận sự bình yên, tĩnh lặng đằng sau cánh cửa.
Liên hệ với chúng tôi để được nhận tư vấn về kiến trúc phong cách Nhật Bản.
Sobokuya Vietnam – Tư vấn, thiết kế, thi công phong cách Nhật Bản
Website: https://sobokuya.vn/
Fanpage : Sobokuya Vietnam
Address: R102, 01SH11, Vinhomes Ocean Park, Thị trấn Trâu Quỳ, Gia Lâm, Hà Nội.
Tel: (84) 03 8284 2525
Email: info@sobokuya.vn
Tôi tôn trọng sự sống của cây cối. Tôi quan niệm rằng những giá trị tuyệt vời nhất đều bắt nguồn từ tự nhiên.
Mang tinh thần Wabi Sabi trong văn hóa Nhật Bản, tận hưởng vẻ đẹp trong sự mất cân đối, đơn giản, dở dang mà tự nhiên đem lại, đó là điều khác biệt lớn của Sobokuya.
Và, chúng tôi không chỉ xây dựng những ngôi nhà đơn thuần, chúng tôi xây hạnh phúc.
Add: Toà R1.02, 01SH11, Vinhomes Ocean Park, Thị trấn Trâu Quỳ, Gia Lâm, Hà Nội, Việt Nam
Email: info@sobokuya.vn
Phone: (+84) 3 8284 2525
Add: 1878 Nishiide Oizumi, Hokuto, Yamanashi, Japan
Email: imai@sobokuya.life
Phone: (+81) 551 45 7177
Happiness is Simplicity – CEO Imai Hisashi
